. scores
Op festivals, evenementen en bijeenkomsten peilen we hoe groen bezoekers zich al gedragen. Dit doen we door de aanwezigen stellingen voor te leggen op het gebied van duurzaam en milieubewust leven. We hebben de stellingen verdeeld over vier groene thema’s.




Ga je met een boodschappenlijstje naar de supermarkt?
Ga je met een boodschappenlijstje naar de supermarkt?
Het helpt je om met een boodschappenlijstje naar de supermarkt te gaan en niet meer te kopen dan wat je nodig hebt.
Je hoeft hierdoor minder voedsel weg te gooien (zo’n 34 kg per jaar per persoon) en je bespaart ook geld (tot wel € 120 per jaar per persoon).
En als je daarbij precies op maat kookt en eten en drinken op de juiste plek en bij de juiste temperatuur bewaart, dan kun je samen met alle consumenten in Nederland de milieu-impact tot wel 14% verlagen.
Bron: Samen tegen Voedselverspilling.nl
Suggestie challenge: ik koop de komende 4 weken niet meer dan wat er op mijn boodschappenlijstje staat!
Wat doe je meestal met eten dat je overhoudt?
Wat doe je meestal met eten dat je overhoudt?
Per persoon gooien we per jaar gemiddeld 34 kilo goed voedsel weg. Dat komt neer op € 120. Alle huishoudens samen verspillen we daarmee in Nederland 590 miljoen kilo goed voedsel. Dat zijn duizenden vuilniswagens vol! Het meest weggegooid wordt: brood, zuivel, groente en fruit.
Ongeveer 1,5% van de totale jaarlijkse uitstoot van broeikasgassen door de gemiddelde consument wordt veroorzaakt door voedselverspilling in huishoudens.
Bron: Milieu Centraal en Samen tegen Voedselverspilling.nl
Suggestie Challenge: Ik hou de komende 3 weken iedere week een kliekjesdag.
Komt jouw drinkwater uit de kraan?
Komt jouw drinkwater uit de kraan?
De beste keuze voor het klimaat is het drinken van puur kraanwater. Kraanwater is veel beter voor het klimaat dan fleswater. Dit komt omdat het plastic verpakken en vervoeren veel impact op het milieu heeft.
De klimaatimpact van 1 glas fleswater is vergelijkbaar met 100 tot 200 glazen kraanwater.
Voor € 1 kun je het hele jaar water uit de kraan drinken, als je uitgaat van 1,5 liter per persoon per dag. Met flessenwater ben je 150 tot 500 keer duurder uit.
Bron: Milieu Centraal en Voedingscentrum
Suggestie Challenge: Ik drink de komende 4 weken alleen maar water uit de kraan en doe dit in een glas of bewaar het in een fles van duurzame verpakking (bijvoorbeeld dopper)
Let je op de verpakking van de producten wanneer je iets koopt?
Let je op de verpakking van de producten wanneer je iets koopt?
20% Van ons afval bestaat uit verpakkingen. Behalve dat het restafval geeft, zijn er ook grondstoffen en energie nodig geweest voor de productie. Als je dan weet dat een Nederlander dagelijks gemiddeld 7 verpakkingen opent, dan kun je bedenken dat hier wel milieuwinst te behalen is.
Diverse organisaties en bedrijven ontwikkelen momenteel duurzame verpakkingsmaterialen die compleet recyclebaar of biobased zijn. Deze verpakkingsmaterialen belasten het milieu veel minder. Door er rekening mee te houden dat producten duurzaam verpakt zijn, draag je weer een steentje bij aan een beter milieu.
Bron: Milieu CentraalSuggestie
Suggestie Challenge: Vanaf nu neem ik herbruikbare zakjes of tasjes van thuis mee om mijn fruit bij de supermarkt in te doen in plaats van de plastic zakjes die de supermarkt aanbiedt.
Ik weet welke inspanningen er geleverd zijn voordat eten op mijn bord ligt!
Ik weet welke inspanningen er geleverd zijn voordat eten op mijn bord ligt!
Ongeveer 30% van alle klimaatbelasting ontstaat door het maken en eten van voedsel. Voor de productie van voedsel is energie en water nodig en een groot deel van het beschikbare land. Voedselproductie geeft uitstoot van broeikasgassen (CO2, methaan en lachgas), mestoverschot en overbevissing.
Een groot deel van de klimaatverandering komt door het eten van vlees en zuivel. Vlees is erg belastend voor het milieu, net als zuivel, dranken en bewerkte producten zoals gebak en snacks.
Door duurzamer te eten putten we de beschikbare bronnen minder snel uit.
Bron: Voedingscentrum
Suggestie Challenge: Vanaf nu eet ik per week 10% minder vlees en zuivel.
Het boeit mij niets waar producten vandaan komen!
Het boeit mij niets waar producten vandaan komen!
De teelt van tropische producten – zoals koffie, thee, cacao, soja, palmolie en groente & fuit – veroorzaakt ontbossing, erosie en verlies van biodiversiteit. Behoorlijk ernstige milieuproblemen dus. Het vervoer van tropische producten naar Nederland zorgt voor extra milieubelasting, vooral als ze met het vliegtuig worden getransporteerd.
Tel daarbij op dat in ontwikkelingslanden – waar veel tropische producten vandaan komen – soms onverantwoord wordt omgegaan met bestrijdingsmiddelen en water en dat mensen moeten werken onder slechte omstandigheden of er sprake is van kinderarbeid.
Wil je toch een product kopen van tropische herkomst? Let dan op keurmerken. Keurmerken geven garanties over de manier waarop producten geteeld en verwerkt zijn, en/of over eerlijke betaling aan de arbeiders en boeren. Een onafhankelijke instantie controleert dat.
Bron: Milieu Centraal
Suggestie challenge: Ik koop de komende 2 weken alleen seizoensproducten afkomstig uit Nederland.
Hoe vaak per week eet je vlees?
Hoe vaak per week eet je vlees?
De veeteelt is wereldwijd verantwoordelijk voor ongeveer 14,5% van de broeikasgasemissies.
Door bewust te kiezen wat je eet kun je je klimaatbelasting met de helft omlaag brengen.
Stel je eet 2 dagen per week geen vlees of vis dan kom je uit op een besparing van ongeveer 130 kilo CO2 per persoon per jaar. Als alle Nederlanders > 14 jaar dit doen is het onderstaande de uitkomst.
Bron: YouTube en Voedingscentrum
Suggestie Challenge: Vanaf nu eet ik 1 dag in de week geen vlees of vis.
Laat je de TV aan staan wanneer je er niet naar kijkt?
Laat je de TV aan staan wanneer je er niet naar kijkt?
Wist jij dat moderne televisies die aan staan tot wel 100 keer zoveel stroom gebruiken dan wanneer deze op stand-by staan? Bij gemiddeld gebruik, verbruikt een zuinige televisie zo’n 50 kWh per jaar. Staat de TV buiten dit gebruik net zo lang onnodig aan? Dan zou een Tesla model 3 van jouw extra verbruik in een jaar ruim 320 kilometer kunnen rijden!
Bron: Coolblue en Electrisch Vervoer Database
Suggestie Challenge: Ik zet voortaal al mijn apparaten helemaal uit.
Mijn huis energie neutraal maken is
Mijn huis energie neutraal maken is
Een energieneutraal huis is als je op eigen perceel evenveel duurzame energie opwekt als je in een jaar verbruikt. Energieneutraal houdt ook in dat fossiel aardgas uit de woning verdwijnt en het huis duurzaam wordt verwarmd.
Afhankelijk van het type woning kost het energieneutraal maken circa € 35.000. Als je huis al goed geïsoleerd is, dan zijn de kosten veel lager.
Het genoemde bedrag geldt als je je huis volledig moet isoleren, ander ventilatiesysteem installeert, duurzame verwarming aanbrengt, zonnepanelen op het dak legt en elektrisch kookt. Het is mogelijk om subsidies te krijgen voor deze duurzaamheidsmaatregelen.
De investering < € 35.000 verdien je terug in 15 jaar: een gemiddeld huishouden betaalt momenteel in 15 jaar het genoemde bedrag aan energiekosten (huidig prijspeil). De energielasten stijgen de komende jaren alleen maar is de verwachting. Dus tel uit je winst!
Als je weet dat we zo’n 15% van al het energieverbruik in Nederland gebruiken in onze woningen, kun je een belangrijke steentje bijdragen aan minder CO2 uitstoot door je huis te verduurzamen en milieuvriendelijk te maken. Je hebt weinig of geen energiekosten meer en je krijgt er een comfortabel, tochtvrij huis voor terug!
Bron: Milieu Centraal en Urgenda
Suggestie Challenge: Ik ga uitzoeken wat er nodig is om mijn huis energieneutraal te maken.
kan of is jouw huis al zonder gas?
kan of is jouw huis al zonder gas?
Zo’n 95% van alle woningen gebruikt nu nog aardgas voor verwarming, warm water en koken. De overheid wil dat alle huizen in 2050 van het gas af zijn. Het is een hele verandering, een ‘energietransitie’.
Een huishouden gebruikt gemiddeld ongeveer 1.340 m3 gas voor verwarming en warm water en 2.830 kWh stroom voor apparaten en verlichting. Als we gas simpelweg gaan vervangen door stroom, neemt de vraag naar elektriciteit in Nederland enorme toe. Daarom moeten we zorgen dat we ons huis efficiënt en met minder stroom kunnen verwarmen: en dat kan met onderstaand stappenplan!
Verbeter de isolatie van je huis
Check en verbeter je ventilatie
Ga elektrisch koken
Vervang je cv-ketel door duurzame verwarming
Bron: Milieu Centraal
Suggestie Challenge: Ik vervang mijn gasfornuis door een inductiekookplaat.
wek jij op een of andere manier al een deel van je eigen energie op?
wek jij op een of andere manier al een deel van je eigen energie op?
Hoe mooi zou het zijn als we in de toekomst allemaal zelf, thuis, onze eigen energie kunnen opwekken? Die toekomst lijkt niet eens zo ver meer weg, want het aantal huizen met zonnepanelen in Nederland stijgt. Maar er zijn meer manieren om zelf energie te produceren, namelijk via:
Zonneboiler
Aardwarmte
Windturbine
Speciaal zonnepaneel dat waterstof produceert (mogelijk alternatief voor CV-ketel)
Bron: energievergelijk.nl, Installatiejournaal en Zelf Energie Produceren
Suggestie Challenge: Ik onderzoek hoe ik het beste zelf energie voor mijn huis kan opwekken
ik doe liever een dikke trui aan dan de verwarming
ik doe liever een dikke trui aan dan de verwarming
Wist je dat je met elke graad die je je verwarming lager zet, zo’n 6 à 7% op je gasrekening bespaart? Dat is dus zo’n 60 à 70 euro per graad per jaar. Natuurlijk wil je niet met een ijspegeltje aan je neus aan de eettafel zitten, maar je kan prima de verwarming een graad lager te zetten zónder dat dit ten koste gaat van je wooncomfort.
De makkelijkste manier is het aantrekken van een (dikke) trui! Vind je het lastig in te schatten hoe dik je trui moet zijn om het lekker warm te hebben? Moet je nu wel een hemd aan of is dat te warm? Geen paniek. Er bestaat een app die je advies geeft: de warmtetruienapp!
Bron: Hier.nu
Suggestie Challenge: Ik zet mijn verwarming voortaan niet hoger dan 20 graden. Als ik het koud krijg, doe ik een trui of vest aan of ik kruip lekker onder een fleece deken.
heb jij zonnepanelen op je huis, bedrijf of binnen een postcoderoos?
heb jij zonnepanelen op je huis, bedrijf of binnen een postcoderoos?
Investeren in zonnepanelen heeft vele voordelen:
- Zonnepanelen zijn milieuvriendelijk en betaalbaar en kunnen op een duurzame manier een groot deel van jouw stroom leveren;
- Een gemiddelde investering voor een gemiddeld huis komt neer op zo’n € 4.700. De BTW kun je terugvragen bij de Belastingdienst;
- Je energierekening wordt meteen flink lager en gemiddeld verdien je in 5 – 7 jaar je investering terug. Daarna heb je nog vele jaren gratis zonnestroom;
- In de zomer werken ze op volle toeren, maar ook bij bewolkt weer en in de winter wekken de panelen stroom op. T/m 2022 ben je ervan verzekerd dat je teveel opgewekte stroom kunt verkopen aan je energieleverancier (zogenaamde salderingsregeling);
- Zonlicht is onuitputtelijk en bij het omzetten van zonlicht naar elektriciteit ontstaan geen broeikasgassen of schadelijke stoffen.
- Investeren in zonnepanelen geeft een rendement dat vergelijkbaar is met een rente van 6% op een spaarrekening. Heb je dus geld op je spaarrekening staan? Investeer het in zonnepanelen! Dit levert meer geld op dan je geld op de rekening laten staan met de huidige lage spaarrente.
Bron: Milieu centraal en Consumentenbond
Suggestie Challenge: Binnen nu en een jaar heb ik zonnepanelen op mijn dak liggen.
Een kapot apparaat gooi ik weg en ik koop een nieuw
Een kapot apparaat gooi ik weg en ik koop een nieuw
Wist je dat het vaak voordeliger is om apparaten te laten repareren dan ze volledig te vervangen? Als een apparaat kapot is, ligt het vaak maar aan één onderdeel. Het kost veel meer energie en grondstoffen om een volledig nieuw product te maken. Dus waardeer het, repareer het!
Er is echter wel iets op het bovenstaande aan te merken: heb je nog een oud energieslurpend apparaat dat kapot is gegaan? Veel grote huishoudelijke apparaten zijn de afgelopen jaren veel zuiniger geworden in stroomverbruik. In zo’n geval is het gunstiger voor het milieu om een wat oudere koelkast te vervangen door een nieuwe met energielabel A+++.
Bron: Milieu Centraal en Sire (repareer het)
Suggestie Challenge: Het eerstvolgende apparaat dat in mijn huis kapot gaat, breng ik naar een Repair Café.
Eenmalig gebruik van plastic vermijd ik zoveel mogelijk
Eenmalig gebruik van plastic vermijd ik zoveel mogelijk
We produceren jaarlijks 311 miljoen ton nieuw plastic. Hiervan komt 5 miljoen ton in de oceanen terecht. Dit komt van afval wat we op straat weggooien, visnetten die achterblijven, maar ook door het wassen van synthetische kleding of door je tanden te poetsen. Al deze verschillende soorten plastic vormen samen in de zeeën en oceanen de plasticsoep. Zeedieren krijgen het binnen en worden er ziek van. Hiermee dringt het vaak giftige afval onze voedselketen binnen.
Bron: plasticsoupfoundation
Suggestie Challenge: Ik koop geen synthetische kleding meer (viscose, polyester, nylon, acryl).
Als ik aan klimaatverandering denk, voel ik me:
Als ik aan klimaatverandering denk, voel ik me:
Klimaatverandering is moeilijk te bevatten voor ons brein. Als het over de opwarming van de aarde gaat, laten we ons eerder leiden door emoties dan door wetenschappelijke bewijzen.
Feit is: vliegen draagt zeer fors bij aan het broeikaseffect en veroorzaakt luchtvervuiling. Maar jij wilt al zolang heel graag op vakantie naar Indonesië. Deze tegenstrijdigheid kan je een heel vervelend gevoel geven. Als tegenreactie drukken we vaak één van de ‘tegenstrijdige’ gedachtes weg, zo stellen sociaal psychologen. Of we zoeken heel creatief naar excuses waarom we voor deze ene keer toch ècht een uitzondering willen maken voor ons gedrag.
Ook vinden we het lastig om tegen de stroom in te roeien en gaan we door met onze vervuilende gewoontes die het klimaat schaden. Zo wordt iemand die veganistisch is vaak als een zonderling beoordeeld. Je moet sterk in je schoenen staan om het dan vol te houden. Kuddegedrag kan echter ook positief uitpakken voor het klimaat. Zo blijken zonnepanelen bijvoorbeeld besmettelijk te zijn. Als jouw buren zonnepanelen op het dak leggen, wordt de kans groter dat jij volgt, zo blijkt uit Amerikaans onderzoek.
Bron: artikel BNdeStem
Ik geef kleding een tweede kans
Ik geef kleding een tweede kans
Er worden in Nederland per jaar zo’n 330 miljoen kledingstukken verkocht. Gemiddeld bezitten Nederlanders 173 kledingstukken. Hiervan hebben ze er 50 in het afgelopen jaar niet gedragen. En nog eens 40 kledingstukken gooien we weg. In totaal dumpen we jaarlijks 70 miljoen kilo textiel in de daarvoor bestemde inzamelbakken.
Maar weet dat voor het produceren van een katoenen shirtje veel land en water nodig is en voor een jeans belanden er ook nog allerlei giftige stoffen en chemicaliën in de bodem. De levensduur van een kledingstuk verlengen betekent minder belasting van het milieu. Dat kan op verschillende manieren bijvoorbeeld spijkerbroeken tot isolatiemateriaal maken. Tweedehandskleding kopen en toevoegen aan de berg ongebruikte kleding in je kast is niet de oplossing.
Uit Brits onderzoek blijkt dat als we onze kledingstukken drie maanden langer gebruiken dan we nu doen, we de ecologische voetafdruk – water-, land- en energiegebruik – van de kledingindustrie met 5 tot 10% verlagen.
Bron: artikel One World 2018
Suggestie challenge: Ik koop de komende 2 maanden alleen maar kleding die ik ook echt nodig heb.
deel jij spullen die je maar een paar keer per jaar gebruikt
deel jij spullen die je maar een paar keer per jaar gebruikt
80% Van onze spullen gebruiken we niet vaker dan een keer per maand. Wanneer je samendoet met spullen zoals een partytent, hogedrukspuit, auto of bakfiets scheelt dat voor het milieu en in je portemonnee. Er hoeven namelijk minder spullen gemaakt te worden en er wordt minder weggegooid. Door je spullen te delen ben je dus duurzaam bezig. Hoe makkelijk kan het zijn!
Bron: Milieu Centraal en Peerby
Suggestie challenge: Mijn spullen die ik niet vaak gebruik meld ik aan bij een website om ze zo te kunnen delen met buurtgenoten. Want delen is het nieuwe hebben!
wie is het méést verantwoordelijk voor de omschakeling naar een duurzame aarde?
wie is het méést verantwoordelijk voor de omschakeling naar een duurzame aarde?
Consumeren is zó 2018. Consuminderen is de oplossing voor het klimaat en daar start ik nu mee!
Consumeren is zó 2018. Consuminderen is de oplossing voor het klimaat en daar start ik nu mee!
Het kopen van spullen veroorzaakt veruit de grootste klimaatschade per persoon. Het loont om jezelf heel bewust af te vragen of iets wel of niet moet aanschaffen. Want wat moet je met al die spullen! Door al het geld dat je hierdoor overhoudt, kun je hele andere keuzes in het leven maken, bijvoorbeeld minder uren werken of eerder met pensioen gaan.
Bron: thinkbigactnow.org
(als we deze grafieken willen gebruiken wellicht de slideset van hun site kopen)
Suggestie challenge: Ik stel mezelf tot doel om het komend half jaar 10% minder spullen aan te schaffen dan ik gewoonlijk doe.
Voor kleine afstanden pak ik de fiets
Voor kleine afstanden pak ik de fiets
Wie 75 minuten per week fietst, leeft ongeveer een half jaar langer. Behalve dat fietsen – en ook lopen- goed zijn voor je gezondheid zijn het ook voor het milieu de beste vervoerskeuzes. Maar als fietsen of lopen geen optie is, dan is elektrisch aangedreven vervoer een schonere keuze dan vervoersmiddelen met een uitlaat, zeker als de stroom duurzaam wordt opgewekt zoals bij de trein.
Ook een leuke vergelijking om mee te nemen in je afweging: om een auto te kunnen rijden en onderhouden heb je geld nodig. Hiervoor moet je werken. Dat kost je tijd. In de tabel zie je deze investering in geld en tijd afgezet tegen die van de fiets en het openbaar vervoer. Tel uit je winst!
Bron: artikel uit de Correspondent
Suggestie challenge: Het komende half jaar pak ik voor afstanden van 5 kilometer of minder de fiets of ik ga lopen.
ik check regelmatig de bandenspanning van mijn auto
ik check regelmatig de bandenspanning van mijn auto
In Nederland rijdt liefst 60% van alle auto’s met een te lage bandenspanning. Dat kan per auto per jaar oplopen tot € 150 aan extra brandstofkosten en dus extra milieubelasting.
Uit elke band ontsnapt continu een beetje lucht. Daarom is het belangrijk om maandelijks de bandenspanning te controleren. Een te lage bandenspanning is slecht voor het brandstofverbruik, maar ook voor de wegligging. Bovendien wordt een zachte band snel heet, waardoor er meer kans is op een klapband. Een te hoge bandenspanning is ook niet goed: dit zorgt ook voor een slechter contact met de weg en een hogere bandenslijtage.
Bron: ANWB
Suggestie challenge: het komend half jaar controleer ik iedere maand de spanning van mijn autobanden.
ik ruil mijn (tweede) auto voor een deelauto wanneer
ik ruil mijn (tweede) auto voor een deelauto wanneer
De populariteit om een auto te delen in plaats van een (tweede) auto voor eigen gebruik te hebben neemt sterk toe. Telde Nederland in 2015 naar schatting 90.000 autodelers. In 2018 was dit al opgelopen tot 400.000 mensen. Vorig jaar waren er in Nederland 41.000 deelauto’s beschikbaar.
Deelauto’s blijken over het algemeen milieuvriendelijker te zijn dan het gemiddelde wagenpark in Nederland: van het totale deelautowagenpark is 6,5% volledig elektrisch – vier keer zoveel als voor het gehele Nederlandse wagenpark.
Ook rijden autodelers 15 tot 20 procent minder kilometers sinds zij een auto delen. De CO2-uitstoot door autogebruik is bij de autodelers met 8 tot 13% gedaald.
Kortom, deelauto’s dragen bij aan minder autokilometers, minder autobezit, lagere parkeerdruk, minder uitstoot, lagere kosten, sociale (ver)binding en een schakel in de vervoersketen.
Bron: Planbureau voor de leefomgeving (2015) en Kennisplatform Crow
Suggestie challenge: ik doe onze tweede auto de deur uit en maak voortaan gebruik van een deelauto.
wat voor auto rijd jij?
wat voor auto rijd jij?
Het Nederlandse personenautopark is in de periode 1990-2018 met 63% toegenomen tot 8,5 miljoen auto’s. Personenwagens stoten verschillende schadelijke stoffen uit. Een volledig elektrische auto produceert tijdens het rijden geen CO2. Toch is het vervoermiddel niet per definitie klimaatneutraal. Bij de productie van de batterij komt namelijk ook kooldioxide vrij. Ook het opladen van de auto kost energie. Als je hiervoor gebruik maakt van groene stroom bijvoorbeeld van zonnepanelen op je dak dan is dit extra duurzaam.
Bron: Rijksoverheid (aantal motorvoertuigen 1990-2018), Natuur en Milieu en ANWB
Suggestie challenge: In 2020 neem ik afscheid van mijn benzineauto en ga ik over op een volledig elektrische auto.
f*ck the world, met deze ticketprijzen vlieg ik lekker een weekendje naar Barcelona
f*ck the world, met deze ticketprijzen vlieg ik lekker een weekendje naar Barcelona
Over het algemeen reis je met de trein, touringcar of auto (vanaf 2 personen) een stuk klimaatvriendelijker naar je vakantiebestemming dan met het vliegtuig. Zeker als de reisbestemming in Europa ligt en dat is het geval bij 70% van het vliegverkeer vanaf Schiphol. Sterker, de aanleg van Lelystad Airport zou overbodig zijn als alle passagiers van de geplande 45.000 vakantievliegtuigbewegingen per jaar de trein zouden kiezen.
Want een vliegreis belast het milieu maar liefst 7 tot 11 keer zoveel als dezelfde reis per trein. Het verschil is het grootst op een korte reisafstand (minder dan 700 kilometer).
Verder draagt een vliegreis 2 tot 4 keer zoveel bij aan het broeikaseffect als dezelfde reis per auto. Ook hier is het verschil het grootst op de korte afstand. Het verschil wordt kleiner als de auto een caravan moet slepen of als er maar 1 persoon in de auto zit.
Bron: Milieu Centraal en eerlijkovervliegen
Suggestie challenge: Voor mijn volgende Europese stedentrip reis ik met de trein en ik ga dan lekker een hele week in plaats van in een paar dagen op en neer.